محصولات بیومتریال بالینی و تحقیقاتی، مواد زیستی هستند که برای کاربردهای پزشکی و دندانپزشکی طراحی شدهاند و هدف اصلی آنها تعامل با بافتهای زنده بدن بهمنظور ترمیم، جایگزینی یا حمایت از فرآیندهای درمانی است. این مواد معمولاً از جنس پلیمرها، سرامیکها، فلزات یا مواد ترکیبی ساخته میشوند و ویژگیهایی نظیر سازگاری زیستی، قدرت مکانیکی و مقاومت در برابر فساد دارند.
ممبرینهای دندانی بهویژه در جراحیهای بازسازی استخوان و بافتهای دندانی مورد استفاده قرار میگیرند. این ممبرینها معمولاً از پلیمرها یا سرامیکهای زیستسازگار ساخته میشوند و وظیفه هدایت رشد سلولی و جلوگیری از نفوذ بافتهای ناخواسته به نواحی جراحی را دارند.
پانسمانهای پوستی نیز برای درمان زخمها و جراحات پوستی کاربرد دارند. این پانسمانها معمولاً از پلیمرها یا مواد طبیعی مانند کولاژن ساخته شده و ویژگیهایی مانند رطوبتگذاری، جذب ترشحات و جلوگیری از عفونت را فراهم میکنند. همچنین، پانسمانهای پیشرفته میتوانند حاوی دارو یا مواد ضدباکتری باشند.
پلیمرهای سنتزی در بسیاری از محصولات بیومتریال مانند ایمپلنتها، پانسمانها و داروهای هدفمند کاربرد دارند. این پلیمرها میتوانند بهطور خاص طراحی شوند تا ویژگیهایی نظیر تجزیهپذیری، سازگاری زیستی و تحویل دارو را داشته باشند.
سرامیکها در دندانپزشکی و جراحیهای استخوانی بهکار میروند. این مواد به دلیل ویژگیهای مکانیکی بالای خود، برای ساخت ایمپلنتهای دندانی و استخوانی مورد استفاده قرار میگیرند.
نانوذرات مغناطیسی نیز در تحقیق و درمانهای پزشکی به کار میروند. این ذرات میتوانند داروها را به مناطق خاص بدن هدایت کرده و بهعنوان ابزار تصویربرداری یا درمانهای هدفمند عمل کنند. ویژگیهای منحصر به فرد نانوذرات، مانند اندازه میکروسکوپی و قابلیت جذب انرژی مغناطیسی، آنها را برای استفاده در پزشکی و داروسازی بسیار موثر میسازد.